Oratiuncula funebris in iustis divi Vladislai, Pannoniae regis, habita 15. Iunii 1516
Édition (Latin)
Édition: David Amherdt/Kevin Bovier/Clemens Schlip
Haec est illa coelo digna propago, haec regia soboles, in qua velut sidus quoddam Vladislaus emicuit, cuius virtutem aliorum de se iudicia comprobarunt, quum Pannoniae nobilitatis communi consensu ad tanti regni administrationem e patriis sedibus evocatus est, et cum multos sanguinis successio reges faciat, Vladislaum Pannoniae regem non tam maiorum nobilitas quam suarum virtutum exellentia constituit. Qua quidem re quamvis satis superque gloriae nactus erat, tanta tamen prudentia, modestia, magnanimitate iusticiaque amplissimum et potentissimum regnum in ultimum usque vitae suae diem modaeratus est, ut facile omnes ante se principes, qui victoriosae Ungariae memoria hominum praefuerint, superaverit. Mitis ille erat his, qui culpam fatebantur, in rebelles et pervicaces gravis, liberalis in merentes, in desides et ignavos supra modum vehemens, officiosis benevolus, alloquentibus mansuetissimus, ostentosae superbiae certus hostis, ad cuius aures nulla obstrepere assentatio audebat, fallaces blandicias longe ille a se abesse iussit, denique ubique nil nisi verum et aequum postulabat perque haec omnia relligionis nostrae propugnator acerrimus extitit, quod plaereque maxime insignes victoriae de Thurca habitae indicant.
[…]
Quibus omnibus factum est, ut dolor, quem optimus quisque in tanti principis morte non potuit non admittere, modestius cogitantium animos invaserit. Cum enim nos nostraque morti debeantur, ut insignis poeta cecinit, titulis adornatum obitum eo patientius ferimus, quo maior eum gloria sequitur. Nam fieri nullo modo potest, quin aequo passu amicos et inimicos, divites et pauperes morti simus relicturi. Eam ob rem tu, illustrissima et pientissima in dilectum parentem tuum Anna regina, lachrymari tandem et virgineum pectusculum tuum tam iugi dolore emacerare desines. Mortuus tibi quidem parens, sed qui mori aliquando debebat, imo cui per solam mortem dignum vita sua premium accedere potuit. Vitam dico sempiternam, qua nunc in coelestium spirituum coetu ab omni prorsus cura et sollicitudine liber fruitur. Nec adeo tibi, illustrissima regina, causae praesto sunt lachrymarum. Quid ultra doleas? Patrem quaeris? Ecce tibi pater esse Sigismundus potest. Victoriosissimus Sarmatiae rex, qui te non ut neptem ex fratre, sed tanquam sui sanguinis filiam ardentissime amat.