Vorbemerkung

Der vorgestellte Textauszug entspricht der Passage von Seite 245, Zeile 22 - S. 248, Z. 24 im Basler Druck und S. 247, Z. 11 - S. 250, Z. 13 im Pariser Druck. Eine vollständige Durchnummerierung aller Zeilen in allen Gesängen ist noch nicht erfolgt. Um einen Vergleich zwischen dem griechischen Original und der lateinischen Übersetzung zu erleichtern, wird im Folgenden der homerische Text in kleineren Einzelportionen präsentiert, auf die jeweils unmittelbar die entsprechende Passage aus der Übersetzung des Simon Lemnius folgt (eine Präsentation in zwei Spalten nebeneinander ist aus technischen Gründen leider nicht möglich).

Remarque

L’extrait présenté ici correspond au passage de la page 245, ligne 22 à la p. 248, l. 24 dans l’édition bâloise et de la p. 247, l. 11 à la p. 250, l. 13 dans l’édition parisienne. Aucune numérotation complète de tous les vers de tous les chants n’a encore été effectuée. Afin de permettre la comparaison entre l'original grec et la traduction latine, le texte d'Homère a été divisé ci-dessous en plusieurs passages qui sont immédiatement suivis des passages correspondants de la traduction de Simon Lemnius (pour des raisons techniques, une présentation sur deux colonnes, avec le texte latin en regard du texte grec, n'est malheureusement pas possible)

Martin L. West (ed): Homerus, Odyssea. 9.250-298

Simon Lemnius: Odysseae Homeri libri XXIIII. 9.476-568

Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ σπεῦσε πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, [250]

καὶ τότε πῦρ ἀνέκαιε καὶ εἴσιδεν, εἴρετο δ᾿ ἥμεας·

Tunc flammam incendit. Cunctis sic rite peractis, [476]

Nos adeo primum tenebroso aspexit in antro,

Sub saxo trepidos, verbis sic quaerit amaris:

«ὦ ξεῖνοι, τίνες ἐστέ; πόθεν πλεῖθ’ ὑγρὰ κέλευθα;

ἦ τι κατὰ πρῆξιν, ἦ μαψιδίως ἀλάλησθε

οἷά τε ληϊστῆρες ὑπεὶρ ἅλα, τοί τ’ἀλόωνται

ψυχὰς παρθέμενοι, κακὸν ἀλλοδαποῖσι φέροντες;» [255]

«Unde peregrinis sulcatis navibus aequor,

Perque vias liquidas, et caerula concita ventis? [480]

Qui vos estis?» ait, «Cur huc vos, hospita turba,

Puppibus advecti? Num merces aequore fertis,

Per vada salsa maris iactati fluctibus atris,

Traiecisse iuvat propter commercia pontum?

An peraratis aquas pelago, frustraque meantes [485]

Erratis, veluti praedones gurgite cano,

Pirataeque rates armis super aequore celso

Lentatis, posita tristi in discrimine vita

Per varios casus, turba exitiosa per undas,

His qui cana legunt externi marmora classe, [490]

Ac miserorum hominum merces inhiatis acerbi?»

ὣς ἔφαθ᾿· ἡμῖν δ᾿ αὖτε κατεκλάσθη φίλον ἦτορ

δεισάντων φθόγγον τε βαρὺν αὐτόν τε πέλωρον.

ἀλλὰ καὶ ὧς μιν ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπον·

Sic ait. At nobis gelida formidine pectus

Frangitur, hic clamorque et corpus terruit ingens,

Terrificosque sonos, monstrumque tremiscimus atrox.

Implevit clamore locum. Vix pauca furenti [495]

Subiicio, et raris turbatus vocibus hisco:

«ἡμεῖς τοι Τροίηθεν ἀποπλαγχθέντες Ἀχαιοί

παντοίοις ἀνέμοισιν ὑπὲρ μέγα λαῖτμα θαλάσσης [260]

οἴκαδε ἱέμενοι, ἄλλην ὁδὸν ἄλλα κέλευθα

ἤλθομεν· οὕτω που Ζεὺς ἤθελε μητίσασθαι.

λαοὶ δ᾿ Ἀτρείδεω Ἀγαμέμνονος εὐχόμεθ᾿ εἶναι,

τοῦ δὴ νῦν γε μέγιστον ὑπουράνιον κλέος ἐστίν·

τόσσην τὰρ διέπερσε πόλιν καὶ ἀπώλεσε λαούς [265]

πολλούς. ἡμεῖς δ᾿ αὖτε κιχανόμενοι τὰ σὰ γοῦνα

ἱκόμεθ᾿, εἴ τι πόροις ξεινήϊον, ἠὲ καὶ ἄλλως

δοίης δωτίνην, ἥ τε ξείνων θέμισ ἐστίν.

ἀλλ᾿ αἰδεῖο, φέριστε, θεούς· ἱκέται δέ τοί εἰμεν,

Ζεὺς δ᾿ ἐπιτιμήτωρ ἱκετάων τε ξείνων τε, [270]

ξείνιος, ὃς ξείνοισιν ἅμ᾿ αἰδοίοισιν ὀπηδεῖ.»

«Pellimur a Troia magnis erroribus acti

Graiugenae infausti, quos fudit Achaica tellus.

Huc nos Auster aquis egit, saevaeque procellae

Ventorum, et vasti rapuere per aequora fluctus, [500]

Dum cupimus patrios velis repetisse penates.

Isse vias alias, aliudque iter aequore celso

Compulit infelix casus. Sic Iuppiter altus

Nos alio miseros voluit dare lintea ventis,

Atridae regis populos, Agamemnonis alti, [505]

Cuius in immensum contendit gloria coelum,

Qui tantae excidit mavortia moenia Troiae,

Qui tot delevit populos sub Marte feroci?

Ad tua nunc fugimus genua, oramusque profecti

Littus ad hoc vestrum: miseris succurre, levisque [510]

Hospitiique pius fer dona precantibus ipse;

Sive aliud munus quod te modo cunque decebit,

Hospitibusque datur; neu despice vota precesque.

Sed reverere deos, precor o pater optime Cyclops!

Turba sumus supplex, miserere benignior hospes [515]

Hic, Iovis exemplo, qui supplicibusque bonisque

Auxilium hospitibus praebet, vindexque tuetur

Hospitii fautorque, ultorque, comesque piorum,

Iuppiter accedit peregrinos saepe sequendo.»

ὣς ἐφάμην· ὃ δέ μ᾿ αὐτίκ᾿ ἀμείβετο νηλέϊ θυμῶι·

Haec ego cum dixi supplex, exarsit in iras, [520]

Truxque minas affert, et verba atrocia fundit:

«νήπιός εἰς, ὦ ξεῖν᾿, ἢ τηλόθεν εἰλήλουθας,

ὅς με θεοὺς κέλεαι ἢ δειδίμεν ἠ᾿ ἀλέασθαι·

οὐ γὰρ Κύκλωπες Διὸς αἰγιόχου ἀλέγουσιν [275]

οὐδὲ θεῶν μακάρων, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροι εἰμεν.

οὐδ᾿ ἂν ἐγὼ Διὸς ἔχθος ἀλευάμενος πεφιδοίμην

οὔτε σέ᾿ οὔθ᾿ ἑτάρων, εἰ μὴ θυμός με κελεύοι.

ἀλλά μοι εἴφ᾿ ὅπηι ἔσψες ἰὼν εὐεργέα νῆα,

ἤ που ἐπ᾿ ἐσχατιῆς, ἦ καὶ σχεδόν, ὄφρα δαείω.» [280]

«Haud sapis o hospes, quicunque adveneris unda

Huc procul ad littus, longinquis vectus ab oris,

Qui curare deos, aut numina celsa vereri,

Seu vitare iubes, profugus qui littora calcas. [525]

Crede Iovem nulli metuunt Cyclopes in antris.

Non tonitru curant, non aegide fulmina quassa,

Foelicesve deos. Maiorque potentia nostra est.

Possumus et dextra, volumus si, vincere divos.

Non odium, non ira Iovis, non fulgura terrent, [530]

Ut tibi cum sociis parcam. Si denique mente

Non mihi concepi, pasces mea viscera praeda.

Dic mihi, qua regione rates religaveris altas

Concitus huc undis, an sint prope, sive rudentes

Extremo teneant fessas in littore naves.» [535]

ὣς φάτο πειράζων· ἐμὲ δ᾿ οὐ λάθεν εἰδότα πολλά,

ἀλλά μιν ἄψορρον προσέφην δολίοις ἐπέεσσιν·

Haec ita fatus erat, quo me tentaret in antro.

At non me latuit, foecundum pectus habentem.

Callidus ergo illi ficto sic corde loquebar:

«νέα μέν μοι κατέαξε Ποσειδάων ἐνοσίχθων

πρὸς πέτρηισι βαλὼν ὑμῆς ἐπὶ πείρασι γαίης,

ἄκρηι προσπελάσας· ἄνεμος δ᾿ ἐκ πόντου ἔνεικεν· [285]

αὐτὰρ ἐγὼ σὺν τοίσδε σ᾿ ὑπέκφυγον αἰπὺν ὄλεθρον.»

«Ipse mihi fregit navem Neptunus in undis,

Concutiens terram, scopulisque affixit acutis, [540]

Collisasque rates saxo prope littora vestrae

Disiecit terrae, qua rupes ardua tendit.

Namque procellosus detorsit ab aequore ventus,

His solus sociis fugii vix ipse ferocem

Perniciem undarum ponto, pelagique ruinas.» [545]

ὣς ἐφάμην· ὃ δὲ μ῾ οὐδὲν ἀμείβετο νηλέϊ θυμῶι,

ἀλλ᾿ ὅ γ᾿ ἀναΐξας ἑτάροις ἐπὶ χεῖρας ἴαλλεν,

σὺν δὲ δύω μάρψας ὤς τε σκύλακας ποτὶ γαίηι

κόπτ’· ἐκ δ᾿ ἐγκέφαλος χαμάδις ῥέε, δεῦε δὲ γαῖαν. [290]

τοὺς δὲ διὰ μελεϊστὶ ταμὼν ὡπλίσσατο δόρπον·

ἤσθιε δ᾿ ὥς τε λέων ὀρεσίτροφος, οὐδ᾿ ἀπέλειπεν,

ἔγκατά τε σάρκας τε καὶ ὀστέα μυελόεντα.

Ille nihil, rabiem truculentior ore fatigans,

Insurgensque simul rapuit duo corpora nostra,

Corpora prensa virum, scopuloque illisa cruento

Tundit humi, veluti catulos, et ab ubere raptos

Matris ovis foetus, cerebrumque cruore fluebat, [550]

Guttatimque solum rubefecit sanguine sparso,

Humectabat humum tabo, cerebrique liquore,

Truncatimque virum per partes corpora caesa

Apponens coenam crudelior arte parabat;

Ceu leo montanus, rabies quem vertice rupis [555]

Exacuit, praedam vorat incitus ore cruentam

Sic quoque direptos rabidam coniecit in alvum.

ἡμεῖς δὲ κλαίοντες ἀνεσχέθομεν Διὶ χεῖρας

σχέτλια ἔργ᾿ ὁρόωντες, ἀμηχανίη δ᾿ ἔχε θυμόν. [295]

αὐτὰρ ἐπεὶ Κύκλωψ μεγάλην ἐμπλήσατο νηδύν

ἀνδρόμεα κρέ᾿ ἔδων καὶ ἐπ᾿ ἄκρητον γάλα πίνων,

κεῖτ᾿ ἔντοσθ᾿ ἄντροιο τανυσσάμενος διὰ μήλων.

Non carnes ullas, tepidis non ossa medullis,

Ilia nulla solo liquit, vorat omnia dirus.

Horror habet mentes, intentant omnia mortem. [560]

Tendimus heu flentes trepidas ad sidera palmas,

Vota Iovi facimus, crudelia facta tuentes.

Ut vero humano replevit viscere ventrem,

Atque hominum carnes vastam congessit in alvum,

Insuper epotat tetro mulctralia lacte, [565]

Ac veteri pecorum concreta coagula succo.

Mox gravior stabulis inter pecora ipse recessit,

Et tepido stratus iacuit resupinus in antro.