Ad Danielem Erythropolitanum Hercinium praeclarae nobilitatis adolescentem
Edition (Latein)
Edition: David Amherdt, Kevin Bovier et Clemens Schlip
Nobilitatis honos, venerandae stirpis alumne, | |
Unica spes vitae, mi Daniele, meae, | |
Huc ades, et queruli comprende volumina plectri, | |
Posce velim blandae fila canora lyrae. | |
Aures arrigito, non sum tibi inutilis auctor: | 5 |
En ego quae prosunt commonuisse velim. | |
Forma placet, probitasque ingens, et utroque parente | |
Vita probo, et certans cum probitate pudor. | |
Eia age, ne teneram vitiis frustrare iuventam, | |
Nobilitas pereat non patiare tua. | 10 |
Ordine discutiam, quae paucis prendere verbis | |
Mens erat; haec animo sunt repetenda tuo. | |
Posce salutiferum syncaero pectore Christum; | |
Virgo decus coeli sit tua cura velim. | |
Quicquid habes dedit ille tibi, corpusque animumque, | 15 |
Si quid habes super haec, contulit ille tibi. | |
Haec Phlegetontaeos facili prece dimovet amneis, | |
Et cohibet nati tela tremenda sui. | |
Sedulus hinc sanctum virtutis numen adora: | |
Hac sine nobilitas non erit ulla tibi. | 20 |
Hercule nobilitas nihil est nisi candida virtus: | |
Si qua putes aliud, decipiere palam est. | |
Solam virtutem post funera scito perennem, | |
Haec te nobilitat perpetuumque facit. | |
Romanum spectes incurvo poplite Coclem; | 25 |
Virgo natans Tybrim Cloelia nota tibi, | |
Et Decii et Fabii, et clara virtute Camillus, | |
Moratusque alto cum Cicerone Cato. | |
Sit tuus exemplo genitor pudibundaque matris | |
Oscula, quae gremio te veneranda tulit. | 30 |
Heu quam turpe probos vitiis foedare parentes, | |
Virtuti verso limite terga dare! | |
Haec ita; deinde unum hoc, socios comitesque probatos | |
Selige, qui mores condidicere bonos. | |
Effuge lurchones tumidoque abdomine ventres, | 35 |
Et bibulos semper dira venena putes. | |
Nec tu femineam iuvenis sectabere fraudem; | |
Crede mori satius, quam muliere frui. | |
Alcides domitor monstrorum, hydraeque favilla, | |
Servit iners Iole, cultaque pensa trahit. | 40 |
Quem non bos, quem non leo, non Erymanthius ursus, | |
Foemineae mulcent suavia blanda genae. | |
Sis verax, constans et toto sobrius aevo, | |
Nilque verecundo pulchrius ore loqui. | |
Virginitas placeat qua nil praestantius orbe, | 45 |
Nilque pudicitia, mi Daniele, tua. | |
Cetera scis, quae non mea stridula Musa recenset, | |
Nam meliora dabo, dum mea dicta tenes. | |
Nobilitatis honos et priscae stirpis alumne, | |
Dulce decus nostrum, mi Daniele, vale. | 50 |
Apparatus criticus
25 Romanum 1512 : Romanam 1516 1612
Apparatus fontium
1 Ov. met. 2,633, divinae stirpis alumno
3 huc ades: Verg. ecl. 2,45; 7,8; etc.
4 fila lyrae: Ov. Am. 1,8,60; etc.; Lact. De ave Phoen. 50, fila canora lyra; C. Celtis, Am. 3,12,47, iungentes blandae carmina docta lyrae
5 Ter. Andr. 933, arrige aures, Pamphile; Verg. Aen. 1,152, arrectis auribus adstant
7 Ov. fast. 2,763, forma placet niveusque color flavique capilli
9a eia (heia) age: Verg. Aen. 4,569; Stat. silv. 1,2,266; Mart. 2,64,9
9b Stat. silv. 5,5,18 adhuc tenerae signatum flore iuventae
13 Celtis, Poetae laureati ad divam Dei genetricem levatis aegritudinibus (carmina IV), 3,1: Virgo, salutiferi genetrix sanctissima Christi
19 numen adora: Verg. Aen. 3,437, Iunonis magnae primum prece numen adora; etc.
36 dira venena: Ov. am. 2,14,28; Pont. 2,9,68
37 Sen. Phaedr. 828, instruitur omni fraude feminea dolus
41 Ov. trist. 1,4,1, Tinguitur Oceano custos Erymanthidos Ursae; 3,4b,1-2, Proxima sideribus tellus Erymanthidos Ursae / me tenet
44 Mart. 8,1,2, disce verecundo sanctius ore loqui
50 Hor. carm. 1,1,2, (Maecenati), o et praesidium et dulce decus meum