Poèmes héraldiques / Heraldische Gedichte

Édition (Latin)

Reverendissimi et illustrissimi Sedunensium praesulis, domini Hildebrandi a Riedmatten insignia versibus illustrata

Cernis ut e centro vireat monocaule tryphyllon,

Cuius stella micans cingit utrinque latus.

Omen inesse reor: viret huius principis aevum,

Principe quo virtus religioque viret.

Spem, viror ille, animi nutrit, fovet, educat, auget,

5

Quam princeps condit pectore sub tacito.

Cur stellae irradiant duplices ensemque pedumque?

Indigitant caeli munus ab arce dari.

Cur tibi terna virent folia uno a caule? Sacratae

Symbolon est triadi. Symbolon istud ama.

10

Haud vane, o Vallesiadum clarissime princeps,

Numine sub trino sceptra dicata reges.

Si tibi cum triade est coniunctum symbolon, ergo

Advigila sub quo Praesule praesul agas.

 

Sacrae aedis Vallerianae descriptio et aviti ac venerabilis collegii canonicorum Sedunensium encomium

En tibi turritam Divini Pneumatis aedem

Rupis in excelso vertice conspicuam

Quam Deus ipse manu fulcit, quam protegit idem

Deucalion ne se naufraga mergat aquis.

Hic mons ille Thabor, quem Christus lumine vestit,

5

Evolvens famulis caelica sensa piis.

Hic sacra membrorum compages Christi et avitum

Iustorum, haud vano nomine, concilium.

Huc mentem, huc oculos vestros convertite, quotquot

Passim mens dubios irrequieta rotat.

10

Namque unus Deus, una fides, baptismatis una hic

Sanctio, christiadum spes, timor, unus amor.

Hic iubar haud modii sub tegmine fulget, aperto

Vultu ast Zacharidae: vox sonat alta Deum.

Unde ferox Babylon furiis succensa, Gigantum

15

More, domum caveas ne populere Dei

Namque sedet statque ipse poli terraeque monarcha

Pro iustis, tolli nec sibi sacra sinit.

 

Inclitae Vallesiae in septem conventus partitio cum eorundem insignium iconibus

Dividitur in septem conventus terra Valesi.

Quilibet hos fasces et sua signa refert:

SE geminum sidus, SIR Phoebum, LEUCA gryphumque.

Fert vites botro RAR bicolore duas,

VESPIA sed binos arrecta fronte leones.

5

Fert BRIGA serpentem, GOMSIA fertque cruces.

Sed quid stella? Paean? Gryphus? Quid vitis? Et audax

Quid leo? quid serpens? cruxque gemella volunt?

 

Sedunensium conventus

Quod lucifer coelo, id ego patriae.

Lucifer aurorae, occasus iubar Hesperus, omnes

Exsuperant ignes aethereasque faces,

Et velut ille diem lucis dux praevius affert,

Sic fauste coeptum terminat iste diem.

Scilicet indigenis, cingit quos Rodanus alveo

5

Consilii praefers iustitiaeque faces.

Quot radios spargit caelesti lucifer orbe

Tot patriam laudum dotibus irradias.

 

Sirrensis conventus

Soli cedunt tenebrae

Quonam, Phoebe, iacis radios? Sine fraude doloque

Sirriadas claro lumine clarus orbis.

Nam velut exorti Titanos lumine, crassa

Nox abit et tellus luce refusa nitet,

Sic splendore tuae virtutis tabida noctis

5

Monstra intenderunt frausque dolusque fugam.

Lucis amans gens es, noctem tenebrasque perosa,

Lux es amica bonis, lux inimica malis.

 

Leucensis conventus

Vir fortis alta mente praeditus.

Quid, gryphe, stas? fortes mea virtus arguit. At cur

Parte priore aquila es, posteriore leo?

Polleo mente, valens idem sum corpore, namque

Virtus Leucensis celsius ire nequit.

Illa aquilae similis se tollit ad ardua mente,

5

Ad Martem pectus forte leonis habet.

Cur ensem praefert? Etenim stant iura Senatus

Integra. Cur nudus? Promptus ad arma feror.

Hos animare tibi voluit Lysippus in aere

Robustosque toga militiaque viros.

10

 

Raroniensium conventus

Concordia opum foecunda.

Ut vitis sese tollit per mutua nexa

Altius illa quidem, quo mage iuncta manet,

Sic quoque ad immensum surgit Respublica culmen,

Virtutum concors quam bene iungit amor.

Hoc mihi perpetuum, concordi ut pace virescam,

5

Publica res odiis nam male sarta, ruit.

Hinc quod ego a Christo viva radice vigorem

Concipio, tantis uber abundo botris.

 

Vespiensis conventus

Pro patria sedulo excubandum.

Magnanimos cernis crispata fronte leones,

Quadrupedum prima nobilitate duces?

Ut vigili exacuunt prospectu lumina, ne qua

Armorum clades exitiosa premat!

Pugnandum contra coniunctis viribus hostem

5

Cunctaque mente prius prospicienda docent.

Quam vigil excubiis, quam concors pectore, promptus

Quam fueris semper Martis ad arma manu!

Hoc tua non pridem virtus testata trophaeo est,

Vespia, cum vidit corpora strata virum.

10

 

Natrensium sive Brigensium conventus

Virtus est fraudis nescia.

Ceu Parcae parcunt, schola ut altrix otii et amens

Quo sibi munditiem nomine mundus habet,

Hoc quoque iure refers Natricis nomen, anhela

Gens laudum, tua sed caetera vita docet.

Squalens est atro natrix horrensque veneno,

5

Mens tua sed nivea simplicitate nitet.

Copula natricum Veneris sic nexui inhaeret,

Alter ut alterius praesecet ore caput.

Tu Venerem et Veneris prolem fugis, otia spernis

Turpia et Alcinoi respuis illecebras.

10

Ergo tu antiphrasi decoras insigna, quae cum

Vipera dicaris, pectus habes niveum.

 

Gomesianus conventus

Crux anchora salutis

Neptunus pelago quoties immugit, asyli

Sacri tunc nautis anchora iacta salo est.

Hanc pius amplexu delphin circumplicat, imo

Possit ut infigi firmius inde loco.

Anchora crux Christi est, quam delphin mysticus arsit

5

Amplecti, mortis naufragiumque stitit.

Quam bene te decorat Crux alma, Gomesia, firmam

Quod Crucis in merito spemque fidemque loces!

Quippe coronis ea est nostrae colophonque salutis,

Non aliam laurum tempora vatis amant.

10

 

Petrus Branschen, Ludi litterarii apud Sedunenses moderator, anno sal[utis] hum[anae] 1603 canebat.

Excusa Friburgi Nuitonum apud M. Wilhelmum Maess.

 

Friburgi Helvetiorum impressit M. Wilhelmus Maes, anno a nato Redemptore nostro MDCIV.